Muhtasar Beyanname Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Muhtasar Beyanname Nedir?

Hemen hemen her vergi mükellefi tarafından ismi bilinen ama içeriği tam olarak anlaşılamayan muhtasar beyanname Gelir Vergisi Kanunu’nun 84. maddesine göre şöyle açıklanmıştır; Muhtasar Beyanname, işverenler ya da vergi kesintisi yapan diğer şahıslarca, kesilen vergilerin matrahlarıyla beraber vergi dairesine beyan edilmesidir. Muhtasar Beyannamede stopaj usulü vergilendirme söz konusu olduğundan vergi, esas borçlunun yerine vergi sorumlusundan istenir.

Başkasına ait vergi borcundan sorumlu tutulan kişi ya da kuruma vergi sorumlusu adı verilir ve stopaj usulü ile hesaplanan muhtasar beyanname beyan edilerek ödenebilir. Daha önce stopaj ile ilgili yazdığımız yazıda bahsettiğimiz gibi muhtasar beyannamede de stopaj şeklindeki vergileme ile kaynakta kesinti yapılır. Yani gelir daha sahibinin eline geçmeden kesintiye uğrar.

Muhtasar Beyanname Yapacak Olanlar Kimlerdir?

1. İş Ortaklıkları

2. Dernekler

3. Vakıflar

4. Yatırım fonu yöneten kişiler

5. Kamu idare ve müesseseleri

6. İktisadi kamu müesseseleri

7. Ticaret şirketleri

8. Ticaret ve serbest meslek erbapları (gerçek gelirlerini beyan etmek zorunda olan kişiler)

9. Kazançları zirai ve bilançoya tabi olan çiftçiler

Muhtasar Beyanname Dönemleri Ne Zamandır?

Muhtasar beyanname aylık ya da üç aylık periyodlar ile ödenir. Üç aylık periyodda ödeme yapmak isteyen kurumlar bu durumu yazılı olarak vergi dairesine bildirmelidirler. Gelir Vergisi Kanunu 98. Madde ile yapılan düzenlemede şu ifadeler yer almaktadır: Ziraî ürün bedelleri üzerinden vergi kesintisi yapanlar hariç olmak üzere, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olanlar, 94. maddeye göre yapacakları vergi kesintisi ile ilgili muhtasar beyannamelerini, bağlı bulundukları vergi dairesine önceden bildirmek şartıyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirmiüçüncü günü akşamına kadar verebilirler.

 Üç aylık dönemler;

1. Ocak, şubat, mart dönemi için 23 Nisan

2. Nisan, mayıs, haziran dönemi için 23 Temmuz

3. Temmuz, ağustos, eylül dönemi için 23 Ekim

4. Ekim Kasım, Aralık dönemi için 23 Ocak

Buradaki bilgiler şu anda geçerli olsa da Gelir İdaresi Başkanlığı bu tarihler üzerinde değişiklik yapma hakkına sahiptir. O nedenle GİB web sitesinden doğrulamanızı tavsiye ederiz.

Muhtasar Beyanname Kodları

Muhtasar Beyanname kodu - Ödeme Türü -  Vergi Oranı

011 -  Asgari Ücretli -  %15

012 -  Diğer Ücretli - %15 – 35

031 - Yıllara Yaygın İnşaat İşleri - %3

032 - Yıllara Yaygın İnşaat İşleri (Kurumlara yapılan hakedişlerden) - %3

041 -  Kira Ödemeleri vb. GVK 70.madde kapsamında yapılan ödemeler - %20

042 - Kooperatiflere Ait Taşınmazların Kiralanması Karşılığı Yapılan Ödemeler - %20

093 - Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilerek Satın Alınan Diğer Zirai Mahsuller İçin Yapılan Ödemeler - %3

Muhtasar Beyanname Hesaplama Örneği

X adında bir şirketin 15 çalışanı bulunmaktadır. Şirket merkez ofisi için aylık 22.000 TL net kiralama bedeli ödemektedir. Çalışanlar arasında 5 kişi asgari ücret almaktadır. Bu bilgiler nezdinde muhtasar beyannamede beyan edilecek vergi türleri nelerdir?

X şirketi 10 kişiden fazla çalışana sahip olduğu için aylık olarak muhtasar beyanname vermek durumundadır. Soruda verilen bilgilere göre ücret gelirleri üzerinden hesaplanacak gelir vergisi, asgari ücret alan 5 kişi 011 kodu ile geriye kalan 10 kişi 012 kodu ile muhtasarda beyan edilmelidir. Maaş ödemeleri üzerinden hesaplanan damga vergisi ise ödenen ücretlerin tutarı farklı olsa da hesaplamada ayrım gözetilmeden 302 kodu ile muhtasar beyannamede yer almalıdır.

Hesaplama yapılırken öncelikle kira bedeli brüt hesaplanmalı ve 041 kodu ile beyannamede yer verilmelidir. Buna göre hesaplama şu şekilde olmalıdır:

Brüt Hesabı: Net Kira Bedeli / 0,80 (22.000/0,80 =27.500)

Stopaj Tutarı: 27.500 x 0,20 = 5.500 TL

Pandemi döneminde yapılan destek amaçlı düzenlemeler nedeniyle 31 Mayıs 2021’e kadar stopaj %10 hesaplanacağından hesap şu şekilde olmalıdır:

Brüt hesabı: Net Kira Bedeli/0,90 (22.000/0,90 = 24.444)

Stopaj Tutarı : 24.444 x 0,10 = 2.444,10 TL